MATTEÜS 12:34 HTB ‘… waar het hart vol van is, daar loopt de mond van over.’

Dag 15 • Communiceren is niet gemakkelijk. 

Alle relaties worden gevoed door communicatie. Goede communicatie is belangrijk om relaties te onderhouden. Maar goede communicatie is niet gemakkelijk. Jakobus zegt: ‘Maar het lukt geen mens om zijn tong te beheersen! Je tong kan elk moment zulke lelijke dingen zeggen, dat het wel vergif lijkt.’ JAKOBUS 3:8 BB

En in SPREUKEN 12:18 BB staat: ‘De woorden van sommige mensen lijken op messteken. Maar de woorden van wijze mensen zijn genezend.’ 

Dat klinkt allemaal niet bemoedigend en het is wel duidelijk: we hebben hulp nodig! Gelukkig hebben we Jezus als ons voorbeeld. We kunnen leren van Hem. Hij leert ons dat woorden kracht hebben om onze relaties naar een nieuw niveau van invloed en intimiteit te brengen. 

We gaan de komende dagen drie belangrijke principes uitwerken:

1. Het fundament van communicatie is vertrouwen
2. Communicatie komt altijd uit het hart
3. Communicatie die iets bewerkt is eerlijk

Vraag: Wie heeft helende woorden van jou nodig?

Dag 16 • Het fundament is vertrouwen.

In de Bergrede zegt Jezus: ‘Houd u aan uw woord. Ja is ja en nee is nee. Wat u meer zegt, komt van de duivel.’ MATTEÜS 5:37 HTB

Vaak brengen wij onze relaties schade toe doordat wij verkeerd met woorden omgaan. Denk hierbij aan:

• Leugens. We kennen allemaal het leugentje om bestwil. Het lijkt niet zo erg. Soms is het zelfs de halve waarheid. Toch is het verkeerd. Het is misleidend en onoprecht.
• Vleierij. Vleierij is is een positieve leugen over iemands vaardigheden of daden, met persoonlijk gewin als doel. Het lijkt misschien aardig maar je zet iemand aan iets over zichzelf te geloven dat niet waar is. Zo kun je iemand de verkeerde kant opsturen. Salomo zei: ‘… Iemand die anderen altijd vleit, heeft slechte bedoelingen.’ SPREUKEN 26:28 BB
• Gebroken beloftes. Dit komt heel veel voor, vaak in ogenschijnlijk kleine dingen. Soms zijn er goede excuses maar toch… het vertrouwen van de ander wordt geschaad.
• Stilte. Goed luisteren is een kwaliteit maar daar moet het niet bij blijven. Anders gaat de ander zich afvragen wat jij denkt. 

Hoe bouw je nieuw vertrouwen op als het fout is gegaan? Dat is hard werken. Het kost tijd en een gezonde dosis eerlijkheid. Er moet namelijk een nieuw fundament gelegd worden. Het fundament van communicatie is vertrouwen. En Jezus leert ons dat vertrouwen begint met de manier waarop wij de woorden ja en nee gebruiken.

Vraag: Wordt door de manier waarop jij je woorden kiest vertrouwen geschaad of vertrouwen opgebouwd?

Dag 17 • De verbinding tussen mond en hart

Hart en mond beïnvloeden elkaar. Door deze wisselwerking kunnen we soms verstrikt raken in een vicieuze cirkel van woorden. De emotie van je hart stroomt naar buiten en de woorden die je spreekt versterken weer de emotie. Ingeval van negatieve emoties kan dit veel emotionele schade toe brengen aan andere mensen en ook aan jezelf. Je mond is de overloop van je hart. Schenk daarom aandacht aan je hart en aan je woorden. Besef dat woorden die bedoeld zijn om anderen te kwetsen, jouzelf het diepst van allemaal kwetsen. 

Hoe kun je deze cirkel doorbreken? Enkele tips: 

• Tel tot 5… of tot 10. Ga even weg en laat je boosheid zakken 
• Bid voor de ander
• Geef de ander niet de schuld van jouw gevoelens
• Let op je toon en het volume van je woorden
• Wees gericht op de oplossing, niet op het probleem
• Leer accepteren wat niet veranderd kan worden

Ook is het belangrijk om te werken aan de instelling van je hart. Jezus leert ons hoe dat moet door het gebed dat hij ons geleerd heeft in MATTEÜS 6:10 HTB ‘Laat uw Koninkrijk komen. Laat uw wil op de aarde worden gedaan, net zoals in de hemel.’

Gods Koninkrijk is daar waar Zijn wil gedaan wordt. Wij gedragen ons vaak als een koning die wel even zal vertellen hoe het allemaal moet. Zet die kroon af en geef hem aan God. (Probeer het eens te visualiseren-dat helpt) Hij is onze Koning. Laat Hem regeren, in je hart en in je gesprekken.

Vraag: Zit jij vast in een vicieuze cirkel van woorden tegenover iemand? Welke stappen kun je zetten om dat patroon te doorbreken?

Dag 18 • Een nieuw soort eerlijkheid

Voor de meeste mensen is eerlijkheid belangrijk. Toch vinden we het, als het erop aankomt, soms gemakkelijker om oneerlijk te zijn. Denk aan een leugentje om best wil of het automatische ‘goed’ op de vraag hoe het met je gaat.
Omdat Jezus niet beperkt werd door de mening van anderen en Zijn liefde niet aangetast was door zelfzucht, is Hij verfrissend, opvallend en bewonderenswaardig eerlijk. 

Toch kunnen wij ons soms ook ongemakkelijk voelen bij Zijn eerlijkheid. Bijvoorbeeld als Hij tegen Petrus zegt: ‘… Maak dat je wegkomt, Satan! Je bent een valstrik voor Mij. Jij bent niet gericht op wat God wil, maar op wat mensen willen.’ MATTEÜS 16:23 HTB. 
Of als Hij de farizeeën huichelaars en slangen noemt, ‘Bijbelgeleerden en Farizeeën, het ziet er voor u slecht uit! Huichelaars!’ MATTEÜS23:29HTB. En even later: ‘Stelletje sluwe slangen! Hoe zult u aan het vreselijke oordeel van de hel ontkomen?’ MATTEÜS 23:33 HTB.

Eerlijk zijn is veel moeilijker dan aardig zijn. Eerlijkheid is veel meer werk. Je moet nadenken wat de juiste manier is om iets te zeggen, nagaan of je motieven zuiver zijn, misschien doorpraten over een moeilijk onderwerp. We hebben vaak geen zin aan spannende gesprekken met een kloppend hart en zwetende handen… Maar als we willen dat onze relaties groeien, kunnen we niet om eerlijkheid heen. 

De waarheid is belangrijk maar hij moet gesproken worden in liefde. Zie EFEZIËRS 4:15 BB ‘Maar we moeten vol liefde vasthouden aan de waarheid...’
Waarheid zonder liefde werkt niet, dat doet alleen maar pijn. Maar liefde zonder waarheid is net zo rampzalig. Zonder de waarheid zal het vertrouwen afnemen. 

Wees daarom niet bang voor eerlijke gesprekken. Stel ze niet uit want het zal nooit makkelijker worden om dat gesprek te voeren. Wachten maakt het alleen maar moeilijker. 

Het kan zijn dat je afgewezen wordt als je eerlijk communiceert. Denk dan aan Jezus die jou is voorgegaan. Hij werd ook vaak afgewezen. En aan andere kant ontving Hij ook veel liefde en had Hij diepe relaties. 

Vraag: Is er iemand met wie jij eens een eerlijk gesprek zou moeten hebben?

Dag 19 • God bevindt zich in het gesprek.

Belangrijker dan de manier waarop je met mensen praat is de manier waarop je met God over hen praat. Dat bepaalt:

• of je pijn achter je kunt laten
• of je geloof hebt voor de toekomst
• of je met wijsheid beslissingen kunt nemen

De manier waarop Jezus bad maakte indruk. Bidden was voor Hem geen uiterlijk vertoon maar van essentieel belang in de relatie met Zijn Vader. Daarom kwamen de discipelen met het verzoek: "Heer, leer ons bidden…’ LUKAS 11:1 BB

Gebed is geen plicht, geen toverstafje, geen EHBO-doos, geen laatste redmiddel of touwtrekwedstrijd. Gebed is een gesprek! En er zijn drie woorden die de toon van het gesprek met God kenmerken: volharding, vrijmoedigheid en eerbied.

Volharding.
‘Jezus wilde de leerlingen uitleggen dat ze altijd moesten bidden en niet moesten opgeven. Hij vertelde hun dat in de vorm van een verhaal.’ LUKAS 18:1 BB
De essentie van dit verhaal is: God is geen rechter die met tegenzin jou gaat helpen. God geeft bereidwillig en royaal. Je hoeft Hem niet over te halen of onder druk te zetten. Je blijft volhardend bidden omdat je naar Hem verlangt en je weet dat je Hem nodig hebt. Onze volharding laat zien dat wij vertrouwen hebben in Gods volmaakte plan en in Zijn kracht. 

Vrijmoedigheid.
‘[ Jezus zei tegen zijn leerlingen: ] "Bid, want dan zul je krijgen. Zoek, want dan zul je vinden. Klop, want dan zal er voor je worden opengedaan.’ MATTEÜS 7:7 BB
Bid vrijmoedig en met de verwachting dat er iets zal gebeuren. Misschien komt het antwoord op een ander moment en op een andere manier dan dat jij dacht maar God zal antwoorden. De vragen zijn aan ons, de antwoorden zijn aan God. God beantwoord veel voor onze gebeden op een manier die we nu nog niet kunnen zien. Dat laat onze beperktheid zien maar is geen excuus om niet meer te vragen.

Eerbied.
Jezus leert ons om ons gebed te beginnen met eerbied. ‘Bid daarom dit gebed: Onze Vader in de hemel, laat uw naam alle eer ontvangen.’ MATTEÜS 6:9 HTB
Jezus leert ons om God met eerbied “onze Vader “ te noemen. Dat was een hele nieuwe benadering. Een intieme manier van spreken om je relatie te onderhouden met God. Hoe dichter we bij God komen, hoe dichter we bij het werkelijke leven zijn. Voor Jezus was het spreken met zijn Vader onderdeel van de structuur van zijn leven. Bidden past op alle momenten van je leven, in alle situaties. Geen religieus afgepaste woorden maar woorden vanuit je hart. 

Vraag: Hoe staat het met jouw gebedsleven? Komen volharding, vrijmoedigheid en eerbied daarin voor?

Dag 20 • Hoe je echt gehoord wordt.
Jezus versterkte Zijn communicatie op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door een vriendelijke aanraking, het stellen van een prikkelende vraag of het spreken in beelden.

Aanraking. We zien vaak dat Jezus iemand aanraakt als Hij die persoon geneest, bv in LUKAS 4:40 en LUKAS 5:12-13. Waarom deed Jezus dat? Van andere voorbeelden weten we dat hij ook iemand op afstand kan genezen (MATTEÜS 8:5-13). Een oprechte aanraking van de hand op de schouder zegt: ‘We staan hier samen in’. Het werkt bemoedigend, iemand voelt zich gezien. 

Prikkelende vragen. Jezus stelde vaak vragen, zie bv. MARKUS 8:29, MARKUS 10:51, JOHANNES 21:15. Vragen zetten iemand aan het denken, ze hebben het vermogen barrières af te breken en richting te wijzen.

Beelden. Door middel van beelden en verhalen laat Jezus het hart van God zien. ‘Telkens wanneer Jezus de mensen toesprak, vertelde Hij gelijkenissen, dat zijn verhalen met een diepere betekenis. Hij gebruikte voortdurend voorbeelden om duidelijk te maken wat Hij bedoelde.’ MATTEÜS 13:34 HTB. Mooie voorbeelden vind je in LUKAS 15 waar Hij spreekt over een schaap dat afgedwaald was, een muntje dat verloren was en een zoon die gevonden werd. Of in MATTEÜS 13 waar Hij vertelt van een zaadje dat verstrooid werd, onkruid in het veld en gist in het deeg. In JOHANNES 3 gebruikt Jezus twee beelden om iets duidelijk te maken: Met Nicodemus spreekt Jezus over ‘opnieuw geboren’ worden. Met de Samaritaanse vrouw gebruikt Jezus het beeld van ‘levend water’. 
Een verbeelding heeft het vermogen om iets op een andere manier te laten zien.

Vraag: Wat kun jij aan jouw spreken toevoegen om te zorgen dat je echt gehoord wordt?

Dag 21 • Probleemoplossende communicatie.

Communicatie is niet gemakkelijk. We zijn onvolmaakte mensen en er gaat zomaar iets fout. Ook daarin kunnen we leren van Jezus voorbeeld. 

Als Jezus kritiek kreeg, gaf Hij een helder en vrijmoedig antwoord. In JOHANNES 8:12-14,19 kun je daarvan een voorbeeld lezen. Jezus krijgt daar hele kritische vragen. Hij laat zich er echter niet door uit het veld slaan. Hij gaat niet in de verdediging maar geeft een eerlijk antwoord.

Als er oprechte twijfel was gaf Jezus een bewijs. Hiervan lees je een voorbeeld in JOHANNES 20: 26-29. Jezus concentreert zich hier op de behoefte van Thomas en laat hem bewijs zien.

Als Jezus bespot werd bleef Hij stil. ‘Hij werd mishandeld, maar Hij protesteerde niet. Hij zei niets, net als een lam dat wordt weggebracht om geslacht te worden, en net als een schaap dat wordt geschoren. JESAJA 53:7 BB. Aan sarcasme of spottende kritiek ben je geen antwoord verschuldigd. Het gaat je toch niet helpen. ‘Wie een spotter terechtwijst, krijgt alleen maar problemen. Wie een goddeloze bestraft, wordt schandalig behandeld.’ SPREUKEN9:7 HTB. 

Als Jezus in een hoek gedreven werd liet Hij het licht schijnen. Religieuze tegenstanders van Jezus probeerde hem vaak in de val te lokken door hem strikvragen te stellen. Een voorbeeld hiervan lees je in MATTEÜS 22: 16-22. Jezus weigerde toe te geven aan hun of/of-redeneringen. Hij bood een nieuw perspectief. ‘… ‘Wel,’ zei Hij, ‘geef dan aan de keizer wat van de keizer is en aan God wat van God is.’MATTEÜS 22:21 HTB.

Als Jezus afgewezen werd ging Hij ergens anders naartoe. Dit is wat hij ook aan zijn discipelen leerde. ‘Als er huizen of steden zijn waar ze niets van je willen weten, ga dan meteen verder en schud het stof van je voeten af.’ MATTEÜS 10:14 HTB. Het heeft geen zin om bevestiging te zoeken bij mensen die je afwijzen. De beste reactie is: Trek je terug uit de relatie en wees standvastig in je geloofsleven. Zoek geborgenheid in je relatie met God en besef dat je hun aanvaarding niet nodig hebt om geliefd en gewaardeerd te worden. Wordt niet ongerust en begin niet opnieuw hen achterna te lopen bij de eerste stap die zij in jouw richting zetten. Wacht tot je echte verandering ziet en ga daarop verder bouwen.

Wees moedig. Durf te spreken. Woorden zijn de belangrijkste instrumenten die God ons gegeven heeft. ‘Je tong heeft de macht over leven en dood. …’ SPREUKEN 18:21 BB. Woorden zijn net bakstenen: je kunt er een ruit meer in gooien of je kunt ze gebruiken om een fundering te bouwen. Door de woorden die je spreekt kun je kun je geloof, hoop en liefde bewerken in het leven van een ander. 

Vraag: hoe moedig ben jij in communicatie?